Kompensatory w instalacjach przesyłowych

Instalacje przemysłowe służące do przesyłu substancji płynnych, sypkich czy gazowych, szczególnie te o charakterze rurowym, a przeznaczone do przesyłu substancji agresywnych chemicznie lub o wysokiej temperaturze wymagają sposobu montażu uwzględniającego specyficzne warunki pracy całego układu. Te specyficzne warunki to m.in.: rozszerzalność termiczna wpływająca na wydłużenie, przesunięcia i skręcenia poszczególnych przewodów, wysokie ciśnienie wewnątrz przewodu powodujące odkształcenie jego materiału, ponadto drgania przeniesione na instalację wskutek pracujących w układzie maszyn oraz urządzeń, działanie sił masowych, korozja i działanie czynników żrących, nierówności montażowe itp.

By wyeliminować powyższe problemy w instalacjach przesyłowych, na przyłączach, zakotwiczeniach i przegubach stosuje się kompensatory. Obecne są one w niemal każdej gałęzi przemysłu; wytwarza się je z różnego rodzaju stali, dostępne są również kompensatory gumowe, kompensatory tkaninowe, specjalne, z elastomerów, PTFE, z włókna szklanego itp. materiałów przeznaczonych do pracy w ekstremalnych niemal warunkach. Wykorzystywane są np. w przemyśle energetycznym, petrochemicznym, chemicznym, w ciepłownictwie, górnictwie, przemyśle wydobywczym, stoczniowym itd.

Kompensatory gumowe

Kompensatory gumowe stosowane są m.in w systemach grzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych, spalinowych i odciągowych, w instalacjach wodnych i kanalizacyjnych. Cechuje je wysoka elastyczność i rozciągliwość, odporność na temperatury do wysokości około 100°C, duża wytrzymałość na drgania, mają też zdolność do skutecznego tłumienia hałasu. Powoduje to, że kompensatory gumowe są instalowane są przede wszystkim w miejscach narażonych na prężenia i przenoszenie drgań i przy osiowych, poprzecznych i kątowych przemieszczeniach. Mają również zapobiegać transmisji drgań mechanicznych z maszyn i urządzeń na sieć instalacyjną oraz przeciwdziałać skutkom wahań ciśnienia wewnątrz instalacji, stąd ich montaż to zazwyczaj miejsca przyłączeń pomp, silników, sprężarek i turbin. Budowa kompensatora gumowego to kołnierz wykonany z wysokiej jakości stali, np. węglowej i przystosowany do łącza zgodnego z normą PN lub DIN oraz tzw. mieszek wykonany z gumy typu EPDM, NBR, CR, FKM, CSM lub innej wskazanej przez klienta. Mieszek często jest wzmocniony oplotem, np. nylonowym lub innym materiałem syntetycznym, albo oplotem stalowym, może posiadać zabezpieczenia przeciwrozciągnieniowe lub inne według określonej specyfikacji. Mogą mieć kołnierz stały lub obrotowy, nadto gwintowany albo przyłącze na opaski zaciskowe.